Adet Düzensizliği Neden Olur?

(Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Eda Gökdağ’dan Bilgilendirme)

Adet düzensizliği, birçok kadının yaşamı boyunca en az bir kez karşılaştığı yaygın bir durumdur. Normal şartlarda adet döngüsü 28 günde bir, 21 ile 35 gün aralığında düzenli olarak gerçekleşir. Ancak bazı dönemlerde bu düzen bozulabilir. Adet düzensizliği, hormon dengesizliklerinden stres faktörlerine, tiroid sorunlarından polikistik over sendromuna kadar çok çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.

Bu yazıda adet düzensizliği neden olur, hangi durumlarda doktora başvurmak gerekir ve adet düzenini korumak için neler yapılabilir sorularını detaylıca ele alacağız.

Adet Düzensizliği Nedir?

Adet düzensizliği; regl dönemlerinin beklenenden erken veya geç başlaması, kanama miktarının artması ya da azalması, bazı aylarda hiç adet görülmemesi şeklinde tanımlanabilir.
Normalde adet kanaması 3–7 gün sürerken, bundan daha kısa ya da uzun süren kanamalar da adet düzensizliği olarak değerlendirilir.

Kadın sağlığının önemli bir göstergesi olan adet döngüsündeki değişiklikler, vücudun hormonal dengesinde bir sorun olduğuna işaret edebilir.

Adet Düzensizliğinin En Yaygın Nedenleri

1. Hormon Dengesizlikleri

Kadın vücudundaki östrojen ve progesteron hormonları adet döngüsünü düzenler. Bu hormonlarda meydana gelen dengesizlik, en sık adet düzensizliği nedenlerinden biridir. Özellikle ergenlik, doğum sonrası dönem ve menopoz öncesi dönemlerde hormon seviyeleri değişkenlik gösterebilir.

2. Stres ve Yoğun Yaşam Koşulları

Fiziksel veya duygusal stres, beynin hipotalamus bölgesini etkileyerek yumurtlama döngüsünü bozabilir. Uzun süreli stres yaşayan kadınlarda adet düzensizliği sıkça görülür.

3. Aşırı Kilo Değişiklikleri

Hızlı kilo alımı veya aşırı kilo kaybı, vücudun yağ oranını ve dolayısıyla hormon dengesini etkiler. Özellikle düşük kilolu kadınlarda adet görememe (amenore) durumuna sık rastlanır.

4. Polikistik Over Sendromu (PCOS)

PCOS, yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşumu ile karakterizedir. Bu durum yumurtlamayı engelleyebilir ve adet düzensizliğine yol açabilir. PCOS hastalarında tüylenme, sivilce artışı ve kilo alımı da görülebilir.

5. Tiroid Hastalıkları

Tiroid bezi metabolizmayı düzenleyen önemli bir organdır. Tiroid hormonlarının fazla ya da az çalışması (hipertiroidi veya hipotiroidi) adet döngüsünü doğrudan etkiler.

6. Rahimle İlgili Problemler

Rahim iç zarında (endometrium) meydana gelen kalınlaşmalar, miyomlar, polipler veya endometriozis gibi durumlar da adet düzensizliğine neden olabilir.

7. Doğum Kontrol Yöntemleri

Doğum kontrol hapları, iğneler veya spiraller bazı kadınlarda adet döngüsünü geçici olarak etkileyebilir. Yeni bir doğum kontrol yöntemi kullanmaya başlandığında geçici adet değişiklikleri görülebilir.

8. Menopoz Dönemi

Menopoz öncesi dönemde (perimenopoz) hormon seviyeleri düzensiz hale gelir. Bu da adetlerin seyrekleşmesine veya tamamen kesilmesine neden olabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Adet düzensizliği her zaman ciddi bir hastalığın belirtisi olmasa da, bazı durumlarda altta yatan önemli bir neden olabilir.
Aşağıdaki belirtiler varsa mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır:

• Adet döngüsü 21 günden kısa veya 35 günden uzun sürüyorsa

• İki adet arası 3 aydan fazla geçtiyse

• Kanama miktarı çok fazla veya çok azsa

• Şiddetli ağrı, baş dönmesi, halsizlik gibi ek şikayetler varsa

• Menopoz sonrası dönemde yeniden kanama başladıysa

Adet Düzensizliği Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, adet düzensizliğinin nedenine göre planlanır.
Bazı durumlarda yaşam tarzı değişiklikleri (düzenli uyku, dengeli beslenme, stres yönetimi) yeterli olurken, bazı durumlarda ilaç tedavisi veya hormon düzenleyici tedaviler gerekebilir.

Polikistik over sendromu, tiroid hastalığı veya rahim içi problemler gibi tıbbi nedenler saptanırsa, altta yatan sorun tedavi edilmelidir.

Her kadının vücut yapısı farklı olduğundan, adet düzensizliği tedavisi kişiye özel planlanmalıdır. Bu nedenle düzenli jinekolojik kontroller büyük önem taşır.

Adet Düzenini Korumak İçin Öneriler

• Düzenli uyuyun ve yeterince dinlenin

• Dengeli beslenmeye özen gösterin

• Fazla kafein, sigara ve alkol tüketiminden kaçının

• Aşırı egzersizden veya ani kilo değişimlerinden uzak durun

• Yılda en az bir kez rutin kadın sağlığı muayenesi yaptırın

Sonuç

Adet düzensizliği, çoğu zaman geçici nedenlerle ortaya çıksa da bazen altta ciddi sağlık sorunları olabilir.
Eğer adetleriniz düzensizleştiyse veya kanama düzeninizde belirgin bir değişiklik fark ettiyseniz, mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurun.

Unutmayın; adet düzeniniz vücudunuzun size gönderdiği bir sinyaldir. Bu sinyali doğru okumak, sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır.